Żywienie zwierząt hodowlanych niesie ze sobą wiele pytań. Zaczynając od takich kwestii jak długo poić cielęta mlekiem, aż po zbilansowane dawki pokarmowe dostosowane do wieku oraz etapu życia bydła. Nie od dziś wiadomo, że prawidłowe żywienie cieląt ma ogromne znaczenie dla ich rozwoju, poziomu produkcji mleka, a także zdrowotności w dorosłym życiu. Wybór między mlekiem a preparatem mlekozastępczym często wywołuje dyskusję na temat wad i zalet obu form żywienia. Wielu hodowców bierze pod uwagę opłacalność danej metody karmienia oraz kwestie ekonomiczne. Jak zadbać o właściwe żywienie cieląt do 180 dni życia, czyli na najbardziej kluczowym etapie? W tym artykule omawiamy plusy i minusy obu metod żywienia. Ułatwi Ci to decyzję, dzięki czemu zapewnisz cielakom optymalny rozwój i prawidłowy wzrost aż do dorosłości.
Mleko – zalety i wady
Rozwój cielaków to kilka okresów, które wymagają różnej formy karmienia. Na każdym etapie należy zmieniać proporcje lub ujmować dawkę, tak, aby przyzwyczaić organizm do pasz spożywanych przez dorosłe osobniki. Przez pierwsze 5 dni karmienie cieląt polega na podawaniu siary, która jest początkowym i najważniejszym pokarmem w życiu nowo narodzonych cieląt. Siara jest bogata w białka, węglowodany oraz tłuszcze, a także witaminy z grupy A, D, E i B. Po upływie pierwszych kilku dni życia zaleca się rozpocząć karmienie mlekiem. Istnieje jednak wiele różnych teorii dotyczących tego, jak długo powinien trwać ten proces. Minimalny czas przyjmowania mleka matki wynosi 2 tygodnie od narodzin, a maksymalny 4 miesiące. Wielu hodowców oraz producentów preparatów mlekozastępczych poleca jednak ich stosowanie natychmiast po zakończeniu okresu pojenia siarą. Do zalet mleka należy łatwa dostępność oraz zgodność biologiczna. Innym atutem jest bardzo wysoka zawartość energii i białka, co jest niezbędne do prawidłowego wzrostu. Pełne mleko dla cieląt prosto od matki to odchów zbliżony jak najbardziej do naturalnego.
Niestety, największą wadą żywienia cieląt mlekiem jest nieopłacalność oraz brak kontroli nad dawkowaniem, szczególnie jeśli cielę nie jest odstawione od matki. Karmienie mlekiem pełnym może także prowadzić do niedoborów witamin i minerałów. Dużą uwagę należy zwrócić na stan zdrowia krowy karmiącej – jeśli jest ona leczona antybiotykami, to przedostaną się one do mleka, co zagraża cielętom. Może to spowodować wyselekcjonowanie się odpornych na antybiotyk szczepów bakterii, prowadząc do odporności na dany lek w przyszłości, co utrudnia leczenie dorosłego osobnika.
Charakterystyka preparatów mlekozastępczych
Żywienie cieląt po odsadzeniu może być wymagającym zadaniem, jednak z pomocą odpowiednio dobranych preparatów mlekozastępczych można poprawić zdrowie stada oraz zaoszczędzić fundusze. To tańsze rozwiązanie niż mleko pełne, a w dodatku ma gwarancję składu oraz jest bezpieczne mikrobiologicznie.
Sprawdź, czym charakteryzuje się dobrej jakości preparat mlekozastępczy:
- w składzie powinno znajdować się mleko w proszku,
- preparaty z odtłuszczonym mlekiem powinny zawierać nie mniej niż 22% białka w przypadku cieląt do 8. tygodnia życia lub 18% po 2. miesiącu życia,
- źródłem tłuszczu powinien być łój lub smalec zamiast tłuszczy roślinnych,
- dobrze, aby zawartość włókna utrzymywała się na poziomie od 0,5% do 1%,
- odpowiednia ilość aminokwasów egzogennych w suchej masie białka to 1,6% lizyny oraz 0,9% metioniny z cystyną,
- preparat musi dobrze rozpuszczać się w wodzie.
Wielu hodowców skarży się na biegunkę u cielaka po sztucznym mleku. Zwykle jest to spowodowane jego niewłaściwym składem. Wybierając odpowiedni produkt mlekozastępczy, warto zwrócić uwagę, aby źródłem węglowodanów była laktoza. Często dodawana skrobia i sacharoza może wywoływać biegunki, które w przypadku cielaka stanowią zagrożenie odwodnienia. W składzie mleka zastępczego powinny znajdować się również bakterie kwasu mlekowego, które dodatkowo zapobiegają biegunkom.
Kiedy należy wprowadzić pasze stałe?
Wprowadzanie pasz stałych powinno odbywać się w warunkach kontrolowanych, najlepiej stopniowo. Takie żywienie należy zacząć mniej więcej od 2. tygodnia życia, sukcesywnie zmieniając proporcje dawki mleka pełnego lub preparatu mlekozastępczego. Pasze stałe już od pierwszego podania będą drażniły ścianki przewodu pokarmowego, tym samym wpływając na jego rozwój. Warto zacząć od żywienia cieląt mieszanką pasz treściwych, czyli tzw. starterem, który ma w składzie całe ziarna owsa i kukurydzy. Od 10. tygodnia życia można wprowadzać inne pasze stałe, takie jak marchew, siano czy sianokiszonki. Od 70. do 180. dnia życia cielęta powinny żywić się już wyłącznie paszami stałymi na poziomie 1-2 kg paszy treściwej, 1-2 kg siana oraz 6-12 kg paszy objętościowej soczystej. Ponadto, warto uzupełniać codzienne dawki pokarmowe o preparaty mineralno-witaminowe.
Podsumowanie
Żywienie cieląt to bardzo ważna kwestia, ponieważ wpływa ona na kształtowanie się układu pokarmowego, który będzie służył zwierzęciu do końca życia. Jako ceniony na świecie producent pasz dla zwierząt, sklep oferuje wysokiej jakości preparaty mlekozastępcze, pasze specjalistyczne czy też mieszanki uzupełniające dla zwierząt hodowlanych, które pomogą Ci utrzymać stado w dobrym zdrowiu. Z naszą pomocą zagwarantujesz sobie opłacalność hodowli i zadbasz o optymalne żywienie zwierząt.